วัดพระธาตุศรีสองรัก หรือ เจดีย์ศรีสองรัก ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

[ตามรอยพุทธ]

วัดพระธาตุศรีสองรัก หรือ เจดีย์ศรีสองรัก
ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2557

[ตามรอยพุทธ]

.......วีดีโอ............
พระธาตุศรีสองรัก หรือ เจดีย์ศรีสองรัก
ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2557

.......วีดีโอ............
พระธาตุศรีสองรัก หรือ เจดีย์ศรีสองรัก
ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2560

[ตามรอยพุทธ]

คุณวิเชียร สังโวลี
กราบนมัสการ ขอพรพระธาตุศรีสองรัก หรือ เจดีย์ศรีสองรัก

[ตามรอยพุทธ]

ชื่อจารึก   จารึก  : วัดพระธาตุศรีสองรัก ๑
อักษรที่มีในจารึก    : ธรรมอีสาน
ศักราช   พุทธศักราช : ๒๑๐๖
ภาษา :    ไทย
ด้าน/บรรทัด    : จำนวนด้าน ๒ ด้าน มี ๕๔ บรรทัด ด้านที่ ๑ มี ๒๘ บรรทัด ด้านที่ ๒ มี ๒๖ บรรทัด
วัตถุจารึก :    ศิลา
ลักษณะวัตถุ    : รูปใบเสมาชำรุดแตกออกเป็นชิ้นเล็กๆ รวม ๔ ชิ้น
ขนาดวัตถุ    : กว้าง ๕๐ ซม. ยาว ๖๒ ซม. (วัดจากภาพสำเนาที่มีอยู่)
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ    : ๑) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “ลย. ๓”
                          : ๒) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม ๕ กำหนดเป็น “จารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก ๑”
ปีที่พบจารึก    : ประมาณ พุทธศักราช ๒๔๔๙
สถานที่พบ    : เจดีย์ศรีสองรัก วัดพระธาตุศรีสองรัก อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
ผู้พบ    : ม. ปาวี ชาวฝรั่งเศส
พิมพ์เผยแพร่    : จารึกในประเทศไทย เล่ม ๕ (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, ๒๕๒๙), ๒๘๙ - ๒๙๘.

[ตามรอยพุทธ]

ประวัติ
วัดพระธาตุศรีสองรัก หรือ เจดีย์ศรีสองรัก
ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

จารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก ๑ เป็นจารึกหลักจริงที่ ม. ปาวี ชาวฝรั่งเศส ขนย้ายไปประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๙ สภาพจารึกชำรุดแตกออกเป็นชิ้นเล็กๆ เรียงต่อกัน ๔ ชิ้น ทำให้มีข้อความขาดหายไปหลายช่วง และมีไม่ครบจบเรื่อง เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๘ เจ้าหน้าที่งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ ได้เดินทางไปสำรวจเอกสารโบราณในจังหวัดภาคอีสาน จึงทำให้มีโอกาสทราบว่า จารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก หลักจริงนั้นอยู่ที่หอพระแก้ว เมืองเวียงจันทน์ ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว จารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก ๑ เป็นหลักฐานสำคัญในการศึกษา ประวัติ และวิวัฒนาการของอักษร ภาษา รวมทั้งประวัติศาสตร์ของไทยในสมัยอยุธยาตอนต้น กรมศิลปากรได้เล็งเห็นความสำคัญของเอกสารโบราณชิ้นนี้เป็นอย่างดี จึงได้ติดต่อขอความอนุเคราะห์จากกระทรวงการต่างประเทศ โดยมีหนังสือที่ ศธ ๐๗๐๙/๒๗๔๔๑ ลงวันที่ ๑๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๒ เพื่อขอให้จัดทำสำเนา หรือถ่ายภาพจารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก และต่อมากระทรวงการต่างประเทศ ก็ได้มีหนังสือ ที่ กต ๐๗๐๓/๔๑๖๓๓ ลงวันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๒๓ นำส่งสำเนาภาพถ่ายจารึกจำนวน ๒ ชุด รวม ๔ แผ่น โดยกรมศิลปากร ต้องจ่ายเงินเป็นค่าใช้จ่ายในการทำสำเนาจารึกนั้นเป็นเงิน ๑,๖๘๘ กีบ คิดเป็นเงินไทยในเวลานั้น ๓,๔๔๔.๒๐ บาท สำเนาจารึกดังกล่าว เจ้าหน้าที่งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ รับไว้เมื่อวันที่ ๕ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ การได้ภาพสำเนาจารึกวัดพระธาตุศรีสองรักครั้งนี้ ทำให้ได้ทราบว่า อักษรในจารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก ด้านที่ ๑ ใช้อักษรธรรมอีสาน ภาษาไทย เหลือเพียง ๒๘ บรรทัด ส่วนด้านที่ ๒ ใช้อักษรขอม ภาษาไทย เหลือเพียง ๒๖ บรรทัด อักษรข้อความในจารึกตรงกันทั้ง ๒ ด้าน เป็นการประกาศความสัมพันธ์ในฐานะมิตรประเทศระหว่างสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ กษัตริย์แห่งอาณาจักรศรีอยุธยา กับ พระไชยเชษฐาธิราช กษัตริย์แห่งศรีสัตนาครหุต (ล้านช้าง) ซึ่งได้ทรงร่วมกันสร้างพระเจดีย์ศรีสองรักขึ้นเป็นสักขีพยานว่า กษัตริย์ทั้งสองพระองค์ ทรงรักและสนิทสนมกันตามนามของพระเจดีย์องค์นี้ อักษรสองแบบในจารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก ๑ บอกให้รู้ว่าความนิยมในการใช้รูปอักษรของสองอาณาจักรนี้ต่างกัน แม้จะมีภาษาไทยใช้ร่วมกันก็ตาม ด้านที่ใช้อักษรธรรมอีสานเป็นของฝ่ายกรุงศรีสัตนาคนหุต ส่วนด้านที่ใช้อักษรขอมเป็นของฝ่ายกรุงศรีอยุธยา อักษรทั้งสองรูปแบบสามารถนำมารวมไว้ในจารึกหลักเดียวกันได้ โดยมีภาษาไทยเป็นสื่อกลาง อีกทั้งจารึกข้อความตรงกันทั้งสองรูปแบบอักษร ลักษณะเช่นนี้ไม่เพียงแต่จะเป็นเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นเพียงครั้งเดียวในโลกเท่านั้น ยังบ่งบอกถึงอารยธรรม ความนิยมในการใช้รูปอักษรของอาณาจักรนั้นอีกด้วย

[ตามรอยพุทธ]

เนื้อหาโดยสังเขป : ในปี พ.ศ. ๒๑๐๓ มีพระมหากษัตริย์ ๒ พระองค์ คือ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ กษัตริย์แห่งอาณาจักรศรีอยุธยา กับ พระไชยเชษฐาธิราช กษัตริย์แห่งอาณาจักรศรีสัตนาคนหุต (ล้านช้าง) ได้นิมนต์มหาอุบาลี มหาเถรวิริยาธิกมุนี และพระสงฆ์อีก ๑๐ รูป พร้อมเชิญมหาอุปราชและเสนาอมาตย์ของทั้งสองอาณาจักร มาร่วมพิธีกระทำสัตยาธิษฐาน แล้วทรงร่วมกันสร้างพระเจดีย์ศรีสองรักไว้เป็นสักขีพยาน

ผู้สร้าง    : พระไชยเชษฐาธิราช และสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์

การกำหนด : อายุ   ข้อความจารึกบรรทัดที่ ๑ บรรทัดที่ ๒๕ ซึ่งตรงกับ พ.ศ. ๒๑๐๖ และด้านที่ ๒ บรรทัดที่ ๒๐ ระบุมหาศักราช ๑๔๘๕ อันเป็นสมัยที่พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชปกครองราชอาณาจักรล้านช้าง (พ.ศ. ๒๐๙๓ - ๒๑๑๕) และสมัยที่สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ปกครองราชอาณาจักรไทย สมัยกรุงศรีอยุธยา (พ.ศ. ๒๐๙๑ - ๒๑๑๑)

ข้อมูลอ้างอิง   เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๕๐, จาก :
๑) เทิม มีเต็ม และก่องแก้ว วีระประจักษ์, “จารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก ๑,“ ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม ๕ : อักษรธรรมและอักษรไทย พุทธศตวรรษที่ ๑๙ - ๒๔ (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, ๒๕๒๙), ๒๘๙ - ๒๙๘.
๒) สิลา วีระวงส์, เรียบเรียง ; สมหมาย เปรมจิตต์, แปล, ประวัติศาสตร์ลาว, พิมพ์ครั้งที่ ๓ (กรุงเทพฯ : มติชน, ๒๕๔๐), ๘๔ – ๑๐๖.
๓) ฝ่ายวิชาการ สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, ๕๓ พระมหากษัตริย์ไทย : ธ ทรงครองใจไทยทั้งชาติ (กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, ๒๕๔๓), ๑๐๕ - ๑๑๑.

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]