ธาตุลูกฆ่าแม่ หรือ ธาตุก่องข้าวน้อย และ วัดทุ่งสะเดา ณ วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร

[ตามรอยพุทธ]

ธาตุลูกฆ่าแม่ หรือ ธาตุก่องข้าวน้อย
ณ วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร
เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2559

[ตามรอยพุทธ]

ธาตุลูกฆ่าแม่หรือธาตุก่องข้าวน้อย ณ วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร ปี 59

ธาตุลูกฆ่าแม่ หรือ ธาตุก่องข้าวน้อย หรือ เจดีย์ลูกฆ่าแม่
ณ วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร
เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2559

[ตามรอยพุทธ]

ธาตุลูกฆ่าแม่ หรือ ธาตุก่องข้าวน้อย หรือ เจดีย์ลูกฆ่าแม่
ณ วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร

ปัจจุบัน ที่ ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร มีโบราณสถานสองแห่งที่กรมศิลปากรขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานไว้แล้วเมื่อ พ.ศ.2479  แห่งหนึ่ง อยู่ที่วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร และอีกแห่งอยู่ที่กลางทุ่งนา หมู่บ้านตาดทอง ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร ทั้งสองหมู่บ้านอยู่ห่างกันประมาณ 4 กิโลเมตร

 ณ ที่วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร เป็นซากเจดีย์ที่ชำรุดทรุดโทรม โดยเฉพาะเจดีย์แม่ ที่พัง ทรุดโทรม (ยังไม่มีการบูรณะ) แต่ที่กลางทุ่งนา บ้านตาดทอง ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร มีความสมบูรณ์มากกว่า ปัญหาอยู่ที่ว่าทั้งสองหมู่บ้านต่างก็มีเรื่องเล่าทำนองนี้เหมือนกัน จึงเกิดข้อสงสัยขึ้นว่า แล้วที่ไหนกันแน่ที่เป็นเจดีย์ที่ลูกสร้างขึ้นเพื่อไถ่บาปที่ฆ่าแม่

 ซึ่งในเรื่องที่เป็นปัญหานี้ อาจารย์พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ อธิบายเอาไว้ว่า ในราชกิจจานุเบกษา พ.ศ.2479 ได้ประกาศชื่อเจดีย์ในหมู่บ้านตาดทอง ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร ว่า “ ธาตุก่องข้าวน้อย หรือ ธาตุถาดทอง หรือ ธาตุตาดทอง ” และที่วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร คือ “ ธาตุลูกฆ่าแม่ หรือ ธาตุก่องข้าวน้อย หรือ เจดีย์ลูกฆ่าแม่ ” ซึ่งทั้งสองเรื่องเป็นตำนานที่ต่างกันอย่างชัดเจน และไม่มีเจดีย์องค์ไหนที่สร้างขึ้นโดยลูกชายที่ฆ่าแม่ตัวเอง เพราะนิทานที่เล่าสืบต่อกันมานั้นเป็นเรื่องที่ติดมา กับคนนำมาสวมให้แก่สถานที่ ด้วยมุ่งจะแสดงในเรื่องจริยธรรมของตนในสังคมนั้นๆ

 แต่ถ้าหากจะพิจารณาในด้านคติความเชื่อ เจดีย์ของทั้งสองหมู่บ้านก็เป็น “ ธาตุลูกฆ่าแม่ ” ด้วยกันทั้งสองแห่ง เพียงแค่ความเชื่อนั้นเกิดขึ้นที่ ณ วัดทุ่งสะเดา หมู่บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร ก่อน แล้วค่อยขยายมาที่หมู่บ้านตาดทอง ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร ในภายหลังนั่นเอง

[ตามรอยพุทธ]

นิทาน ตำนานก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

“นิทาน”เป็นเรื่องที่เล่ากันมาจากบรรพบุรุษเพื่อใช้อบรมสั่งสอนบุตรหลาน หรือเพื่อความบันเทิงเริงใจเนื่องจากในสมัยก่อนนั้นยังไม่มีเทคโนโลยีเช่นในปัจจุบันเนื้อเรื่องที่เล่าอาจเป็นเรื่องที่เกิดจากประสบการณ์หรือจินตนาการของผู้เล่าเอง มีทั้งเรื่องจริงและเรื่องที่แต่งขึ้นโดยประเด็นสำคัญก็คือ จุดมุ่งหมายในการให้คติสอนใจส่งเสริมการประพฤติตนอยู่ในศีลในธรรมข้อต่างๆ เช่น นิทานเรื่องก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ ที่ให้คติสอนใจเรื่องของการมีสติและความกตัญญูต่อบิดา มารดา และความโกรธจนขาดสติที่นำพาสู่หายนะอันใหญ่หลวง "

[ตามรอยพุทธ]

นิทาน ตำนานก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

              กาลครั้งหนึ่งเมื่อหลายร้อยปีที่ผ่านมา ณ บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร เมื่อช่วงฤดูฝนมาเยือน ผู้คนก็เริ่มเตรียมตัวทำาไร่ทำนา เช่นเดียวกับครอบครัวของ “ทอง” ชายหนุ่มกำพร้าพ่ออาศัยอยู่กับแม่สองคน (บางแห่งก็ไม่ปรากฏชื่อนี้ เพียงแค่บอกว่า เป็นชายคนหนึ่งเท่านั้น) ซึ่งทองก็ออกไปปฏิบัติภารกิจเช่นเดียวกับครอบครัวอื่นๆ

              กระทั่งวันหนึ่งที่ ทอง ไปไถนาอยู่นานจนตะวันสายโด่ง เขารู้สึกเหน็ดเหนื่อยและอ่อนเพลียมากกว่าปกติ ทั้งยังหิวข้าวมากกว่าทุกๆ วัน เพราะปกติแล้วแม่จะมาส่งข้าวเร็วกว่านี้ แต่วันนี้กลับมาช้าผิดปกติ ทองจึงหยุดไถนาและมาพักเหนื่อยอยู่ใต้ต้นไม้ ปล่อยให้เจ้าทุยกินหญ้าไป
             สายตาของทองก็เหม่อมองไปทางบ้าน รอคอยแม่ที่จะมาส่งข้าวตามเวลาที่ควรจะมา ด้วยความรู้สึกกระวนกระวายใจ ยิ่งสายตะวันก็ขึ้นสูง แดดก็ยิ่งร้อน ทำให้ความหิวกระหายของทองยิ่งทวีคูณขึ้นเรื่อยๆ
             หลังจากเหม่อมองทางอยู่นาน พอทองเห็นแม่เดินเลียบมาตามคันนาพร้อมก่องข้าวน้อยๆ ห้อยต่องแต่งอยู่ที่ไม้คาน เขาก็รู้สึกไม่พอใจที่แม่มาช้า อีกทั้งก่องข้าวที่นำมาดูเหมือนจะกินไม่อิ่ม ด้วยความหิวกระหายจนตาลาย อารมณ์พลุ่งพล่าน ทองคิดว่าข้าวในก่องข้าวน้อยนั้นคงกินไม่อิ่มเป็นแน่ จึงเอ่ยต่อว่าแม่ของตนว่า “อีแม่มัวไปทำอะไรอยู่จึงมาส่งข้าวให้ข้ากินช้านักก่องข้าวก็เอามาแต่ก่องน้อยๆ ข้าจะกินอิ่มหรือ”

              ผู้เป็นแม่ก็เอ่ยปากตอบลูกว่า “ถึงก่องข้าวจะน้อยก็น้อยต้อนแต้นแน่นในดอกลูกเอ๋ย ลองกินเบิ่งก่อน” (ถึงแม้ก่องข้าวจะเล็กๆ อย่างนี้แต่ข้างในก่องข้าวนั้นอัดแน่นนะลูกลองกินดูก่อน)

              แต่ด้วยความหิว ความเหน็ดเหนื่อย บวกกับความโมโหจนหูอื้อตาลาย ทองจึงไม่ยอมฟังเสียงใดๆ กระทั่งเกิดบันดาลโทสะอย่างแรง คว้าได้ไม้แอกน้อยเข้าตีแม่ที่แก่ชราจนล้มลงแล้วก็เดินไปกินข้าว (เหตุการณ์นี้มีการเล่าแตกต่างกันหลายแบบ ตามที่ได้กล่าวมาข้างต้น)

              เมื่อกินข้าวจนอิ่มแล้วแต่ข้าวก็ยังไม่หมด ด้วยความที่แม่อัดข้าวมาแน่นก่องข้าวน้อย ทองจึงรู้สึกผิดชอบชั่วดีเมื่อคิดได้ดังนี้จึงรีบวิ่งไปดูอาการของแม่และเข้าสวมกอดแม่แต่อนิจจา แม่ได้สิ้นใจไปเสียแล้ว

              ทองร้องไห้สำนึกผิดที่ฆ่าแม่ของตนด้วยอารมณ์เพียงชั่ววูบ เขาไม่รู้จะทำประการใดดีจึงเข้าไปกราบ นมัสการสมภารวัด แล้วเล่าเรื่องให้ท่านฟังโดยละเอียด สมภารก็เลยสอนว่า

“การฆ่าบิดามารดาผู้บังเกิดเกล้าของตนเองนั้นเป็นบาปหนัก เป็นมาตุฆาต ต้องตกนรกอเวจีตายแล้วไม่ได้ผุดไม่ได้เกิดเป็นคนอีก มีทางเดียวจะให้บาปเบาลงได้ก็ด้วยการสร้างธาตุก่อรวมกระดูกแม่ไว้ ให้สูงเท่านกเขาเหิน จะได้เป็นการไถ่บาปหนักให้เป็นเบาลงได้บ้าง”

              เมื่อทองปลงศพแม่แล้ว เขาก็ขอร้องชักชวนญาติมิตรชาวบ้านให้มาช่วยกันปั้นอิฐก่อเป็นธาตุเจดีย์บรรจุอัฐิแม่ไว้ และมีคนเรียกขานชื่อว่า “ธาตุก่องข้าวน้อย” บ้างก็ว่า “ธาตุก่องข้าวน้อยฆ่าแม่” จนตราบทุกวันนี้

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

[ตามรอยพุทธ]

คุณวิเชียร สังโวลี มาตามรอย ธาตุลูกฆ่าแม่ หรือ ธาตุก่องข้าวน้อย หรือ เจดีย์ลูกฆ่าแม่ ณ วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร

[ตามรอยพุทธ]